Վան Գոգ. Արթմնի երազներ տեսնողը

  Վինսենթ Վիլլեմ վան Գոգը (1853-1890թթ.), հոլանդացի այս ականավոր նկարիչը, մեր աշխարհում ստեղծեց իր սեփական երազային թագավորությունը և դրոշմեց այն կտավի վրա: Չեմ ներկայացնի նրա ամբողջ հարուստ կենսագրությունը, որը լի էր թախիծով, դժվարություններով, կյանքի իմաստի և ճշմարիտ արժեքների փնտրտուքով: Դիտելով նրա անցած ուղին ակնհայտ է դառնում, որ այս մարդուն չէին հետաքրքրում հասարակության մեջ կայուն դիրքը, ամբոխի ուշադրությունը, դիպլոմավորված կրթությունը, վաստակելու հնարավորությունները: Ողջ կյանքում նա փնտրեց իր, Աստծո, մարդկանց և շրջակա աշխարհի միջև գործող հարմոնիայի բանաձևը, և թեկուզև ինչպես հանճարեղ նկարիչների մեծամասնությունը նա նույնպես չկարողացավ խաղաղություն գտնել իր կյանքի օրոք, սակայն նա ապրում էր ամուր կառչած իր գտած ճշմարտությանը, չդավաճանելով իր ուղուն, ամեն վայրկյան որսալով օդում թևածող գեղեցկությունը:

  Վան Գոգի արվեստի մեջ մեծ դեր ուներ կրոնը: Կյանքի որոշակի փուլում նա ցանկանում էր դառնալ հոգևորական, աղքատ խավին ծառայող քարոզիչ և Աստվածաշնչի թարգմանիչ, բայց սա ամենը չէ. կրոնը շաղախվել էր նրա ողջ էությանն ու արվեստին: Նրա հավատը դոգմատիկ չէր, այն ծնվում էր նկարչի մեջ անհրաժեշտաբար ու անբացատրելի կերպով, պարուրելով նրա հոգին, սիրտը և միտքը: Վան Գոգը չէր կարողանում չհավատալ, ինչպես չէր կարող չնկարել: Կյանքի մայրամուտին՝ 1889թ.-ին, "Աստղազարդ գիշեր" կտավը նկարելիս Վան Գոգն իր եղբորը՝ Թեոյին գրված նամակում (նամակագրական կապը եղբոր հետ 18 տարեկան հասակից շարունակվեց մինչև նկարչի մահը) հայտնում է նկարի ստեղծման շարժառիթը. "Ես ինչպես և նախկինում կրոնի անհագ ծարավ ունեմ: Ահա թե ինչու ես դուրս եկա տանից և սկսեցի նկարել աստղերը":

  Մնացյալը զգալն ու ըմբռնելը թողնում եմ քեզ ընթերցող: Ահա այն մարդու մտքերը, ով մտածում էր օրնիբուն, համերաշխ էր իր հոգու և ձգտումների հետ, նկարում և արարում էր չխնայելով իրեն: Կյանքում շիտա՛կ եղեք ինքներդ ձեզ հետ, հետևե՛ք ձեր երազներին և գուցե մի օր աստղազարդ երկնքում հայտնվի նաև ձեր անունը (Վան Գոգի պատվին Մերկուրիի խառնարաններից մեկը կոչվել է նրա անունով).

Ես դեռևս շատ հեռու եմ այնպիսին լինելուց, ինչպիսին որ կցանկանայի լինել, բայց Աստծո օգնությամբ ես կհաջողեմ դրանում...

***

Չնայած ամեն տեսակ դժվարություններին ու ձախորդություններին ես ոտքի կկանգնեմ, ձեռքս կվերցնեմ իմ մատիտը, որը վայր էի գցել հուսահատության պահին և կշարունակեմ նկարել...

***

Սիրի՛ր շրջակա աշխարհը որքան հնարավոր է շատ, քանի որ դրանում է պարունակվում ճշմարիտ զորությունը և աստվածճանաչողությունը, ով շատ է սիրում՝ նա ավելին կարող է իրագործել ու հասնել մեծ արդյունքների, որովհետև այն, ինչ արվում է սիրով՝ լավ է արվում...

***

Որքան մտածում եմ՝ ավելի եմ համոզվում, որ չկա ուրիշներին սիրելուց ավելի գեղեցիկ բան աշխարհում...

***

Ճշմարիտ է, որ սերը միշտ բարդություններ է առաջացնում, բայց միևնույն ժամանակ այն մեզ հսկայական էներգիա է հաղորդում...

***

Պարտադիր չէ, որ նկարիչը հոգևորական լինի, բայց նա պարտավոր է իր եղբայրներին սիրող սիրտ ունենալ...

***

Գուցե ես կարողանայի ապրել և ստեղծագործել առանց Աստծո կարիքը զգալու, բայց ես՝ տկարս, չեմ կարողանա ապրել առանց ինձանից վեր, ինձանից զորավոր արարչագործ զորության...

***

Ես երազում եմ իմ նկարը, այնուհետև նկարում եմ իմ երազը...

***

Ես միշտ կարծել եմ, որ գիշերն ավելի կենդանի ու գունազարդ է, քան ցերեկը...

***

Եթե քո ներքին ձայնն ասում է. "Դու չես կարող նկարել", ապա նկարիր ամեն գնով և այդ ձայնը կլռի...

***

Պոեզիան շրջապատում է մեզ ամենուր, բայց, ավա՜ղ,  կտավի վրա այն պատկերելը այնքան էլ հեշտ չէ, ինչպես թվում է դիտողին...

***

Մեր սրտում վիթխարի խարույկներ կարող են լինել, բայց գուցե ոչ ոք այդպես էլ չգա ջերմանալու մեր կրակի կողքին: Անտարբեր անցորդները տեսնում են միայն մեր սրտից բարձրացող ծուխը և շարունակում են իրենց ուղին...

***

Ես դրեցի սիրտս ու հոգիս իմ աշխատանքի մեջ և ընթացքում կորցրեցի միտքս...

***

Ձկնորսները գիտեն, թե որքան վտանգավոր են ծովն ու փոթորիկները, բայց երբեք սա բավարար պատճառ չեն համարել ցամաքին մնալու համար...

***

Ավելի լավ է խիզախ լինել, թեկուզև սխալներ գործելով, քան թե լինել չափազանց խոհեմ ու կաշկանդված...

***

Մի՛ խեղդեք ձեր ներշնչանքն ու երևակայությունը, մի՛ դարձեք ձեր առջև հառնող տեսարանի գերին...

***

Լավ նկարը համարժեք է լավ արարքին...

***

Ես նկարներ ու կտավներ եմ տեսնում անգամ ամենաաղքատիկ խրճիթներում ու կեղտոտ նրբանցքներում...

***

Նկարներն ունեն իրենց սեփական կյանքը, որը ստանում են նկարչի հոգուց...

***

Կապույտ գույնը գոյություն չունի առանց դեղինի և նարնջագույնի...

***

Կտավը մեր հավատն է և այն պարտադրում է մեզ ուշադրություն չդարձնել հասարակական կարծիքին...

Բեռնե՛ք Վան Գոգի հատընտիր կտավների այս ալբոմը.

Through the Eyes of Vincent Van Gogh

"Աշխարհը Վան Գոգի աչքերով"