Հուլիոս Կեսար. Ասացի՝ արեցի

Dictum - factum. Julius Caesar

   Հուլիոս Կեսարը պնդում էր, որ փիլիսոփայի բոլոր խոսքերը պետք է լուրջ լինեն եւ իրագործվեն... Ք.ա. 75թ.-ին, ծովով ճանապարհորդելիս Կեսարը գերի է ընկնում ծովահենների ձեռքը... Ծովահենները 20 տաղանդ ոսկի են պահանջում իբրև փրկագին, բայց Կեսարն արհամարհաբար ասում է, թե նրանք չգիտեն թե ում հետ գործ ունեն և հայտարարում է, որ կվճարի 50 տաղանդ: Իր թիկնազորի անդամներին ուղարկելով 50 տաղանդ ոսկու փրկագնի ետեւից, Կեսարը 38 օր մնում է ծովահենների մեջ, բնավ ցույց չտալով, թե վախենում է նրանցից, այլ հակառակը՝ իր փիլիսոփայական ճառերն է կարդում նրանց, անկիրթ հիմարներ անվանում, երբ նրանք հիացմունք չէին արտահայտում լսելով նրա իմաստասիրական մտքերը եւ անգամ կատակով սպառնում կախաղան հանել բոլորին...

  Ծովահենները զվարճանում էին Կեսարի անկաշկանդ և ուրախ պահվածքով և հանդուրժում նրա հրամայական վերաբերմունքը: Երբ փրկագինը հասցվում է, ծովահենները թեթեւ սրտով ճանապարհում են Կեսարին, ում առաջին գործն է լինում նավեր ժողովելը եւ հետապնդելը նրանց... Կեսարը ետ է վերցնում իր փրկագինն իբրեւ ավար, իսկ ծովահեններին, ովքեր կատակ էին համարում նրա խոսքերը՝ մեկ առ մեկ կախաղան հանում՝ ինչպես եւ խոստացել էր...

  Կեսարը սիրում էր կրկնել. "Ասացի՝ արեցի"...