Դիոգենես. Մա՛րդ եմ փնտրում, մա՛րդ...

Ամենքիդ հայտնի է օրը-ցերեկով լապտերով շրջելու Դիոգենեսի սովորությունը: Երբ նա քաղաքում այդպես շրջելով կանչում էր. "Մա՛րդ եմ փնտրում" եւ նրան մոտենում էր որեւէ մեկը եւ հարցնում, թե կոնկրետ ո՞ւմ է փնտրում փիլիսոփան՝ նա պատասխանում էր.

- Հաստատ ոչ քեզ, խոզի մեկը...

(կամ էշ, կամ շուն՝ կախված անցորդի տեսքից)

*  *  *

Մի անգամ, երբ Դիոգենեսը վերադառնում էր Օլիմպիայի հրապարակից՝ անցորդները հարցրեցին նրան.

- Դիոգենե՛ս, ժողովուրդ շա՞տ կար հրապարակում...

- Ժողովուրդ շատ կար, բայց այ մարդիկ չափազանց քիչ էին,- պատասխանեց Դիոգենեսը...

*  *  *

Մի օր Դիոգենեսը քաղաքային հրապարակում փիլիսոփայական ճառ սկսեց, բայց ոչ ոք ուշադրության չարժանացրեց այն: Այդ ժամանակ Դիոգենեսը սկսեց թռչնային ձայներ հանել եւ իսկույն նրա շուրջը հավաքվեց մի քանի հարյուր հոգանոց թեթեւսոլիկների մի ամբոխ: Դիոգենեսը դառնացած ասաց.

- Ահա ա'յդ եք դուք, աթենացինե՛ր, բանական խոսքին ուշադրություն չեք դարձնում, իսկ կենդանական անկապակից ձայները լսում եք հիացած...

*  *  *

Ասում են, թե Ալեքսանդր Մակեդոնացին իր արշավանքը սկսելուց առաջ այցելում է Դիոգենեսին: Զրույցի ժամանակ Մակեդոնացին ասում է.

- Նախանձում եմ քեզ Դիոգենես, պառկած ես գետի ափին, վայելում ես արեւը, մտքերդ պայծառ են, ոչինչ անել պետք չէ...

- Դու էլ պառկիր իմ կողքին, մտածենք միասին,- առաջարկում է Դիոգենեսը:

- Ո'չ, ներիր, ես պետք է աշխարհը նվաճեմ...

- Եվ որքա՞ն ժամանակ դա կխլի քեզանից...

- Գուցե քսան տարի...

- Իսկ արշավանքդ ավարտին հասցնելուց հետո ի՞նչ պետք է անես...

- Երեւի քեզ պես կպառկեմ ափին...

- Բարեկամս, ուրեմն ինչո՞ւ հապաղել քսան տարի, կարող ես հենց հիմա էլ պառկել...

*  *  *

Դիոգենեսին հարցրին.

- Ի՞նչ ես անելու եթե կոտրվի այն տակառը, որում ապրում ես...

- Դա ինձ չի անհանգստացնում, չէ՞ որ այն տեղը, որ զբաղեցնում եմ չի կարող կոտրվել,- պատասխանում է Դիոգենեսը:

*  *  *

Դիոգենեսը մի անգամ տեսնելով, թե ինչպես է երեխան իր բռով աղբյուրից ջուր խմում՝ տխրելով դեն նետեց իր թասը եւ ասաց. "Այս երեխան գերազանցեց ինձ հասարակ կենցաղավարության մեջ"...

*  *  *

Ասում են, թե Դիոգենեսը ողորմություն էր խնդրում քաղաքի արձաններից... Ո՞րն է իմաստը... Փիլիսոփան ուզում էր վարժեցնել իրեն մերժում ստանալու մեջ եւ դրանով իսկ ինքն էր մերժում իրեն իր ցանկությունների մեջ...